Arkeologlar, İsa Mesih döneminde antik Kudüs’ün sokaklarını döşemek için taşların çıkarıldığı bir taş ocağı keşfetti. Bu taşların, İsa ve havarilerinin dolaştığı söylenen 2 bin yıllık merdivenli taş yol olan antik Hac Yolu’nun inşasında kullanıldığı düşünülüyor.
İncil’e göre, İsa bu yolda bir kör adamı iyileştirmiş ve yol aynı zamanda İsa’nın dua ettiği antik Yahudi Tapınağı’na da çıkıyordu. Kudüs’ün güneydoğusunda keşfedilen ve yaklaşık 37 bin 600 metrekarelik alanı kaplayan bu taş ocağı, şimdiye kadar Kudüs’te bulunan en büyük ve en önemli ocaklardan biri olarak kabul ediliyor.
İsrail Eski Eserler Kurumu (IAA), sitede çok sayıda yapı taşı ortaya çıkardı. Bu taşlar, yaklaşık iki mil uzaklıktaki başka bir kazı alanında bulunan, Hac Yolu olarak bilinen taşlarla eşleşti. Araştırmacılar, Davut Şehri’ni Yahudi Tapınağı’na bağlayan yolun döşeme taşlarının, yapı alanındaki taşlarla aynı boyutta ve kalınlıkta olduğunu belirtti. Her iki alandaki taş levhaların, kayayı kesme ve yerinden çıkarma izlerinin de aynı olduğu rapor edildi.
IAA’nın eş liderleri Michael Chernin ve Lara Shilov, “Dikkatli bir şekilde değerlendirdiğimizde, burada çıkarılan yapı taşlarının en azından bir kısmının o dönemde Kudüs’ün sokaklarına döşeme taşı olarak kullanılmış olmasının muhtemel olduğunu söyleyebiliriz,” dedi. “İlginç bir şekilde, bu caddenin döşeme taşları, Har Hotzvim’de ortaya çıkarılan taş levhalarla tam olarak aynı boyutlarda, kalınlıkta ve jeolojik özelliklere sahip” dedi.
Yeni keşfedilen taş ocağı, Davut Şehri’ne sadece 2,5 mil uzaklıkta, bu da onu Kral Herod ve haleflerinin büyük inşaat projeleri için ideal bir yer haline getiriyor. Kazı tamamlandığında, alan korunacak ve halkın ziyaretine açılacak.
Michael Chernin, The Times of Israel’e yaptığı açıklamada, “Antik dünyada, taşları şekillendirmek için birçok teknoloji ve özel olarak tasarlanmış arabalar vardı. Eski Şehir çok uzak değil,” dedi. O dönemde, taşlar genellikle su gücüyle çalışan, kasnak ve tekerlek sistemine sahip testerelerle şekillendirilir ve atlar ya da develer tarafından çekilen ahşap arabalarla başka bir yere taşınırdı.
Araştırmacılara göre, taşların çoğu yaklaşık sekiz fit uzunluğunda ve dört fit genişliğindeydi ve muhtemelen MÖ 37-4 yılları arasında Kral Herod’un hüküm sürdüğü geç İkinci Tapınak döneminde anıtsal projeler inşa etmek için kullanılmış. Şehir, MS 70 yılında Roma Generali Titus tarafından fethedilip yok edilene kadar sokaklar, kamu binaları, saraylar ve surlar inşa edilmeye devam etti; araştırmacılar taş ocağının bu tarihte terk edildiğini düşünüyor.
İsa’nın, halkın Rab ve Kurtarıcısı olarak bir kör adamı iyileştirdiği taze su rezervuarı olan Siloam Havuzu’nun yanından geçen Hac Yolu’nda yürüdüğüne inanılıyor. Tarihçiler daha önce, Hac Yolu’nun Herod tarafından inşa ettirildiğini düşünüyordu, ancak IAA tarafından yapılan bir çalışmaya göre, yolun kazısı sırasında bulunan 100’den fazla madeni paranın analizi, yolun MS 26 yılında göreve başlayan Pontius Pilatus döneminde başlatılıp tamamlandığını gösterdi. Pilatus, MS 33 yılında İsa’yı çarmıha gerilerek ölüme mahkûm etti.
Dini ritüel yıkamalar için kullanılan büyük kavanozlar, bu alanın Yahudi nüfus tarafından inşa edildiğini doğruladı. Arkeologlar, bu kaplardan birinin “neredeyse tesadüfen” keşfedildiğini ve 2.000 yıl boyunca bir köşede durduğunu bildirdi. Lara Shilov, “Bu kabın, ocağın kendisinde üretilmiş olması veya işçilerin yararına özellikle buraya getirilmiş olması mümkündür,” dedi.
Çeviri
